Yapay Zekâ Projelerinin Kurumsal Altyapısı: Hollanda Gümrük İdaresi Üzerine Bir İnceleme

avatar

Bu çalışma, dünyada gümrük alanında iyi uygulama örneklerinden biri olarak bilinen Hollanda Gümrük İdaresi’nin (HGİ) yapay zekâ (YZ) projelerinin kurumsal altyapısını, kurumun X-Ray imajlarında otomatik anomali tespiti pilot projesinden hareketle incelemektedir. Söz konusu inceleme, kamu sektöründe bilgi sistemleri projeleri ile gelen kurumsal değişimi açıklamak için geliştirilen Teknoloji Uygulama Çerçevesi’ni (Technology Enactment Framework) (Fountain, 2001) kuramsal çerçeve olarak kullanmaktadır. Bu kapsamda, HGİ’deki YZ projelerinin tasarım ve uygulama aşamalarını kolaylaştıran politika ve yaklaşımlar, kurumsal yapılar ve personel yönetimi stratejileri gibi konular ele alınmıştır. Çalışmanın temel hedefi, halihazırda oldukça kısıtlı olan kamu sektöründe YZ girişimleri akademik literatürüne katkıda bulunmak ve YZ projelerinin tasarım ve uygulama aşamalarında kamu kurumlarının faydalanabileceği politika önerileri sunabilmektedir.

Dünyada Yapay Zekâ Düzenlemeleri

avatar

Çalışmada, 2022 yılından itibaren küresel yapay zeka sektörünün büyümesi, istihdam etkisi ve ekonomiye katkısı üzerine bilgiler sunulmuş ve gelecekteki potansiyel etkileri tartışılarak yapay zekanın getirdiği riskler ve düzenlemeye ihtiyaç duyulan alanlar vurgulanmıştır. Algoritmik sapma, şeffaflık eksikliği, veri gizliliği ve güvenliği gibi konular, yapay zekanın sorumluluğu ve etik kullanımı konusunda dikkat çekici problemler olarak ortaya çıkmaktadır. Özel sektör ve kamu tarafından yapılan bazı hatalı uygulamalar, yapay zekanın ayrımcı kararlar alabileceğini ve topluma zarar verebileceğini göstermektedir. Devletlerin yapay zekayı düzenlemesi gerekliliği ve düzenlemelerin dengeli bir şekilde inovasyonu teşvik etmeye ve potansiyel zararları önlemeye yönelik olması ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Örnek olarak, yapay zekanın hayatın farklı alanlarına güçlü bir şekilde girmesi nedeniyle bu konuda öğrencilerin de ödevlerini yapay zeka yardımı olmadan tamamlayabilmeleri için çözümler aranmaktadır. Son olarak, dünya genelinde yapılan yapay zeka düzenlemelerine dair özet bilgilere çalışma kapsamında yer verilmektedir.