Yeni Batı Mah. Palandöken Cad. No: 92 Yenimahalle/ANKARA
ÖZET
Tüketim ve talebin gün geçtikçe artması ile birlikte kullanılmış bir ürünü satmak ve bir şekilde elinden çıkarmak isteyip bunu sağlayabilecek güvenilir bir kanal bulamayan tüketicilerin elinde bulunan cihazlar için ertelenmiş bir talep olduğu aşikardır. Ayrıca bugün reel ekonomik düzen içinde ikinci el pazarlar da en az birinci el pazarlar kadar kritik noktaya gelmiştir. İlgili kamu otoritelerinin iş birliği sayesinde tüketicinin güven ve ekonomik çıkarı zedelenmeden bu konuda atılabilecek adımlar somut bir çerçeveye oturtulmuştur. Tüketicinin yenilenmiş ürün ile “sağlıklı” bir şekilde buluşmasına dair esasları düzenleyen ilgili yönetmelik 2020 yılında yürürlüğe girmiş ve bir yıl sonra yeniden gözden geçirilerek birtakım iyileştirici düzenlemeler yapılmıştır. Nisan 2023 tarihinde ise halihazırdaki ürünlerin skalasının genişletilmesi bakımından mevzuatımızda değişiklik gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada, tüketicinin değişen tercihleri ile beraber ikinci el ürünlere yönelim ve yenilenmiş ürün kavramının ele alınması ve konu ile ilgili yasal düzenlemelere yönelik güncel bir bakış sunulması amaçlanmaktadır.
Anahtar kelimeler: Yenilenmiş Ürün, Tüketici, İkinci El, Kullanılmış Ürün
REFURBISHED PRODUCT AND CONSUMER: RELATED LEGAL REGULATIONS IN THE LIGHT OF RECENT DEVELOPMENTS
ABSTRACT
With the increase in consumption and demand, it is evident that there is a delayed demand for devices in the hands of consumers who want to sell and dispose of a used product in some way but cannot find a reliable channel. In addition, in the real economic order today, second-hand markets have reached a critical point at least as much as first-hand. Thanks to the cooperation of the relevant public authorities, the steps that can be taken in this regard have been put into a concrete framework without harming the confidence and economic interests of the consumer. The related regulation, which structures the principles regarding the “healthy” meeting of the consumer with refurbished products, entered into force in 2020 and a year later some remedial amendments were made after a review. In April 2023, amendments were made to the legislation to expand the scale of products covered by this category. In this study, the consumer’s changing preferences, the orientation to second-hand products, and the concept of refurbished products will be discussed, and it is aimed to present an up-to-date view of legal regulations on the subject.
Keywords: Refurbished Product, Consumer, Second-Hand, Used Product
GİRİŞ
Günümüzde ikinci el pazarlar, birçok alanda birinci el pazarlar için birer rakip durumundadır. Çünkü ikinci el ürünler de tıpkı birinci el ürünler gibi tüketici istek ve gereksinimlerini yeterince karşılamaktadır. Tüketiciler, özellikle otomobil, konut, cep telefonu gibi birçok ürünün ikinci elini bir diğer deyişle kullanılmışını, çeşitli nedenlerle tercih etmektedirler (Kılıç, 2019).
Ne var ki, tüketiciler bu ikinci el ürünleri satın almak istediklerinde veya satın aldıktan sonraki aşamada birtakım mağduriyetlerle karşılaşabilmektedir. Ülkemizde tüketicinin korunmasına yönelik politika oluşturmak ve bu politikalara yön verirken ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak ve gerekli koordinasyonu sağlamak ile görevli kurum olan Ticaret Bakanlığı – Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü bu konuda somut adım atarak hukuki altyapının oluşturulmasına yönelik hazırlık gerçekleştirmiş ve kanun koyucunun gerekli tedbirleri almasına ön ayak olmuştur. Bu çalışmada yenilenmiş ürünlere yönelik tüketicinin korunması bağlamında yasal düzenlemelerde yapılan değişiklikler ele alınacaktır.
İKİNCİ EL ÜRÜNLERE YÖNELİM
Artan fiyatların, pek çok üründe olduğu gibi mobil cihazlarda da ikinci ele olan talebe yönelik adeta bir patlama yarattığını ifade etmek gerekmektedir. Bu bağlamda sektör bugüne kadar görmediği ilgiyle karşılaşınca; kullanılmış telefon, tablet ve bilgisayarlar her köşe başında satılmaya başlanmıştır.
Bu bağlamda, sektöre belirli bir disiplin getirmek ve kayıt dışının önüne geçmek için harekete geçen Ticaret Bakanlığı’nın öncülüğünde hazırlanan ve sonraki bölümde daha detaylı irdelenecek olan “Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik”, 22 Ağustos 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş, böylelikle ilk adım atılmıştır. Ülkemizde ilk kez uygulanacak sistemin kurallarının belirlenmesini oluşturan ikinci aşama da tamamlanmıştır
Kullanılmış cep telefonu ve tabletlerin yenilenmesi, sertifikalandırılması ve yeniden satışa sunulmasını sağlayacak yenileme merkezleri için standartlar belirlenmiş, bu anlamda Türk Standardları Enstitüsü (TSE), uygulamanın altyapısı için aylardır üzerinde çalıştığı raporu neticelendirmiştir. İkinci el yenileme merkezleri için 5 başlık ve 52 maddeden oluşan kuralları belirleyen rapor sektörün görüşüne açılmıştır.
Yeni sistemin ikinci el piyasasına önemli bir düzenleme getireceği öngörüsü Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı tarafından “İkinci elde başıboş bir ticaret alanı var. Vergisiz olduğu gibi fatura ve belge olmadan el değiştirmeler yaşanıyor. Kayıt dışılığın çok fazla yaşandığı bir sektör haline gelmiş durumda. İşini hakkıyla yapan işletmelerimize karşı da bir haksız rekabet yaratıyor. Bu ticaretten vergi geliri de elde edilemiyor. Sektörün kayıt altına alınması çok doğru bir adım oldu.” şeklinde dile getirilmektedir (Dünya, 2021)
Bu anlamda, düzenlemeyle birlikte teknolojik ürünlerin yeniden ekonomiye kazandırılmasının ve kullanım ömrünün uzatılmasının mümkün hale geleceği öngörülmüştür. Vergilerle birlikte cep telefonunda 4 milyar dolarlık bir hacim bulunurken, bu ticaretin yüzde 20’den fazlasına karşılık gelen bölümü ekonomiye yeniden kazandırılabilecektir. Türkiye çapında cep telefonu, tablet, bilgisayar başta olmak üzere mobil iletişim araç satışı olan bayi ağına sahip firmaların temsilcilerine bakıldığında, bu sayede, ithalatta 500 milyon dolarlık bir azalma tahmininde bulunulduğu görülmektedir.
Diğer yandan, yeni standartla birlikte tüketicilerin uygun fiyatla güvenli bir şekilde ikinci el telefon ve tabletlere ulaşmasının mümkün hale geleceği yorumunda bulunulabilir. Tüketici güvenli bir şekilde yetkilendirilmiş merkezlerden alışveriş yapabilecektir. Dolayısıyla hem ürünü satmak hem de satın almak için yasal ve güvenilir bir zemin yaratılmış olacaktır.
Yenilenmiş ikinci el cep telefonları için en az bir yıllık garanti süresi sağlama şartı bulunmaktadır. Garanti belgesi yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcıyla müşteriye verilecektir. Garantinin yanı sıra ürün sigortası gibi hizmetlerin de zamanla geliştirileceği ifade edilebilir. Böylece ikinci el piyasası yenileme merkezleri, satış ağları, hizmet sağlayıcılarıyla istihdam sağlayan önemli bir sektör haline gelecektir. Yenileme merkezleri ikinci el telefonu kullanıcıdan alırken bir dizi işlemden geçirecektir. Öncelikle kullanıcıyla olan illiyet bağı kaldırılacak ve gerekiyorsa cihazlar onarılarak sonraki kullanıcıya hazır hale getirilecektir. Telefonunu merkeze satış için getirecek kullanıcıya değerleme sonucu 5 iş günü içinde tamamlanarak bildirilecektir. Satıcıdan alınan kullanılmış telefonu, tüm işlemleri tamamlandıktan sonra sertifikalandırılarak, yeniden satışa çıkarılacaktır.
Bu işi yapacak firmalar, aynı zamanda bu cihazların sorumluluğunu da üstlenecek ve yönetmelikte belirtilen şekilde cihazları sertifikalandırıp garanti sürecini başlatacaklardır. Halen bu alanda faaliyet gösteren firmaların yeni düzende yer almakla ilgili talebi olduğu gibi yeni yatırımcılar da ilgi göstermektedir.
Yenileme merkezi olarak faaliyet göstermek isteyen işletmelerin, personel yeterlilik şartları dahil olmak üzere, tesislerinin standarda uygunluğuna dair TSE’ye belgelendirme başvurusu yapmaları gerekecektir. Kurumdan alınacak uygunluk belgesi ile Ticaret Bakanlığı’ndan yenileme yetki belgesi alarak faaliyete başlanabileceği ifade edilmiştir.
YENİLENMİŞ ÜRÜN KAVRAMI VE YASAL DÜZENLEMELERDE GÜNCEL DEĞİŞİKLİKLER
Yenilenmiş ürün hukuki tanım olarak, “yenileme merkezi tarafından yapılan yenileme ve sertifikalandırma işleminden sonra satışa sunulan kullanılmış mal” şeklinde ifade edilmektedir. Anlam olarak çok yakın gibi gözüken ikinci el ürün kavramından farklı olarak yenilenmiş ürün, daha önce kullanılmış olsalar bile yenileme tesislerinde yenilenerek, sıfıra en yakın hale getirilmiş ve uzun süre güvenle kullanmaya uygun ürün (cihazlar) olarak tarif edilebilir.
Ayrıca yenileme merkezi olarak faaliyet gösterecek firmaların 10 milyon TL ödenmiş sermayeye sahip olması ön şart olarak bulunmaktadır. Bu meblağ Nisan 2023 tarihli mevzuat değişikliği ile 10 milyon TL’den 30 milyon TL’ye çıkarılmıştır.
Önceki bölümde de değinildiği üzere, cep telefonu ve tablet gibi ikinci el piyasada sıklıkla alışverişe konu olan teknolojik ürünlerin belirli bir standartta yenilenmesi; sertifikalı ve garantili bir şekilde tekrar satışa sunulmasına yönelik uygulama, usul ve esaslarını düzenlemek üzere Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik” 22.08.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yapılan düzenlemeyle, kullanılmış cep telefonları ve tabletlerin, Ticaret Bakanlığınca onaylı yenileme merkezleri tarafından yenilenmesi, yenileme merkezlerinin ve yenileme işlemlerinin standartlarının Türk Standardları Enstitüsü (TSE) tarafından belirlenmesi, yenilenmiş ürünlere en az 12 ay garanti verilmesi gibi hususlar düzenlenmiştir.
Söz konusu düzenleme ile tüketicilerin kullanılmış ikinci el ürünleri alırken veya satarken güvenli bir şekilde alışveriş yapmalarının sağlanması, satın alınan ürüne ilişkin karşılaşılan ekonomik, maddi ve hukuki sorunlarda hem garantiden hem de ayıplı maldan kaynaklı haklarını kullanabilmeleri ve ithal girdi kalemlerinde sağlanacak tasarruf ile cari açığın azaltılması ile ekonomik ömrü dolmayan ürünlerin yeniden ekonomiye katkısının sağlanması amaçlanmıştır.
Diğer yandan, 02/09/2021 tarihli 31586 sayılı Resmi Gazete’de Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanarak bu tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir. Yapılan değişikliklerin detayına inildiği takdirde şu hususlar gözlemlenmektedir;
Düzenlemenin ilk halinde cep telefonlarının yenilenebilmesi için en az bir yıl süreyle kullanılmış olması ve veri trafiğinin bulunması zorunlu tutulmuşken, yapılan değişiklikle “Elektronik kimlik bilgisi bulunan kullanılmış malların yenilenebilmesi için en az bir yıl öncesine ilişkin data, ses ya da kısa mesaj kullanım trafiğinin bulunması zorunludur” hükmü yer almıştır. Böylece ilk durumda sadece cep telefonlarını kapsayan en az 1 yıl kullanım ve veri trafiği şartı, tabletler için de açıkça belirtilerek ek olarak data, ses ya da kısa mesaj kullanım trafiğinin bulunması da zorunlu hale getirilmiştir.
Teknolojik ürün pazarında tüketici yanıltıcı birçok işlemle karşı karşıya kalınmaktadır. Bunların en sık başvurulanı, aldatıcı reklamlar ile tüketicilerin ilgisini çekmeye çalışmak olarak ifade edilebilir. Yönetmeliğe getirilen yeni bir madde ile bu alanda reklam yasağının kapsamı belirlenmiştir: “Yenileme yetki belgesi bulunmayanlar veya bu belgeye sahip firmalara bağlı yetkili alıcı ve yetkili satıcı vasfını taşımayanlar tarafından yenilenmiş ürün algısı oluşturacak şekilde reklam ve ticari uygulama yapılamaz.” Bu durum, aykırılık durumunda idari yaptırımla karşı karşıya kalınacağını ifade etmektedir.
Yenilenmeye tabi tutulacak cihazın varlığını ispatlayan belgeler ile ilgili bir esnemeye gidilmiştir. Buna göre yetkili satıcı, cihazın IMEI kaydını kontrol ederek beyaz listede olup olmadığını belirleyecektir. Ancak ilk düzenlemede zorunlu tutulan garanti belgesi, fatura vb. gibi ürüne ait belgeler eğer varsa saklanacaktır: “Yetkili alıcı, elektronik kimlik bilgisi bulunan kullanılmış mallar için Dijital Türkiye Portalı (e-Devlet) üzerinden malın “Beyaz Liste”de olup olmadığını kontrol eder. Varsa Garanti belgesi, fatura veya fatura yerine geçen perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi, gider pusulası ve benzeri belgelerin kontrolünü yapar ve bu kontrole ilişkin işlem kayıtlarını saklar.”
Ürünün değerinin belirlenme süresinde azalmaya gidilmiştir. İlk durumda 5 iş günü olan bu süre “Yetkili alıcı, kullanılmış malın değerleme işlemini malın kendisine teslim edildiği veya ulaştığı tarihi takip eden üç işgünü içinde sonuçlandırır ve bu süre içinde tüketicinin bu değerlemeyi kabul ettiğine ilişkin onayını yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısıyla alır” hükmüyle 3 iş gününe indirilmiştir. Yetkili alıcı, tüketicinin onayı alındığında tüketiciye ödemeyi yapar veya yapılmasını sağlar. Ödeme süresi, tüketiciye önceden bildirilmesi ve onayının alınması koşuluyla 3 iş gününe kadar uzatılabilir. Bu ödeme miktarı, tüketicinin yeni bir mal satın aldığı durumda, yeni malın fiyatından indirilebilir.
Yenileme merkezi, elektronik kimlik bilgisi bulunan kullanılmış malların en az bir yıl öncesine ilişkin data, ses ya da kısa mesaj kullanım trafiği bulunduğunu Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından kontrol eder. Bu şartları sağlamayan kullanılmış mallara yenileme işlemi yapamaz.
Yenilenmiş telefonun güvenilir olup olmadığı sorusuna yanıt olacak bir değişiklik getirilmiştir. Ürün sertifikalandırmasına ilişkin olarak TSE’nin hologramlı formunun kullanılması zorunlu tutulmuştur: “Yenileme merkezi yenilediği kullanılmış malın sertifikalandırma işlemini, Türk Standardları Enstitüsü tarafından numaralandırılmış hologramlı sertifika formunu kullanarak ve ticari unvanı, iletişim bilgileri, yenileme yetki belgesi ve yenileme işlemine ilişkin bilgileri içeren karekod ile güvenliğini sağlayacak şekilde yapar ve bu sertifikanın yenilenmiş ürünle birlikte yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısıyla verilmesini sağlar.”
Yönetmelikteki bir diğer değişiklik ile sunulan yenileme hizmetlerinin yurt geneline yaygınlaştırılması amacıyla yenileme merkezlerine kendilerine bağlı şube oluşturabilme olanağı sağlanmıştır.
Yenileme işlemi yapılmadan ikinci el ticarete konu olan kullanılmış malların (cep telefonları ve tabletler), tüketicinin kolaylıkla görebileceği ve okuyabileceği şekilde, malın mevcut durumunu ve varsa yapılan işlemleri gösteren bilgilendirme etiketi ile satılması zorunluluk haline getirilmiştir. Bu madde bilgilendirme yükümlülüğü kapsamındadır.
Bununla birlikte, 18 Nisan 2023 tarihi itibarıyla Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Yapılan ve aşağıda değerlendirilecek olan önemli değişikliklerin yanı sıra Yenilenerek Satışa Sunulabilecek Kullanılmış Mallar Listesine, cep telefonları ve tabletlere ek olarak;
Tüketicilerin giderek daha fazla ve farklı alanda teknolojik ürünleri kullanıyor olması ve ürün çeşitliliğinin artması ile bu yeni kategorilerin listeye eklenmesi mevzuat yapıcının global çapta da yaşanan teknolojik gelişme ve yeniliklere kayıtsız kalmadığının göstergesidir.
Diğer yandan, yapılan değişiklikle birlikte pil kapasitesi yüzde 85’in altında olan kullanılmış cep telefonlarının yenilenmiş ürün şeklinde satışa sunulabilmesi için pillerinin değiştirilmesi zorunlu tutulurken yenileme merkezleri, ilgili standarda göre alınmış hizmet yeri yeterlilik belgesine sahip olması şartıyla ayrıca yenileme yetki belgesi almasına gerek olmaksızın yönetmelikte belirlenen tüm ürünler için yenileme yapabilecek hale gelmiştir.
Söz konusu merkezler, yönetmelikle belirlenen ürünlerin üreticisi veya ithalatçısı ile yetkili servis sözleşmesi imzalayabilecek ve belirlenen ürünlerin üreticisi veya ithalatçısı olan ticari işletmelerin yenileme merkezleri, bu ürünler için kurulması zorunlu yetkili servis istasyonlarından biri olarak faaliyet gösterebilecektir.
Yenilenmiş bir ürün, birden çok yenilemeye tabi tutulabilecektir. Ayrıca Yönetmelikte, yenileme merkezlerinin şubeleşmesine ilişkin de düzenlemeye gidildiğini görmekteyiz. Buna göre, yenileme merkezi, yönetmelik kapsamında yürütülen faaliyetlerin tamamının veya bir kısmının gerçekleştirilmesi için sermaye şartı dışında diğer şartları sağlayan kendisine bağlı şubeler kurabilecek. Şubenin faaliyete geçebilmesi için Bakanlıkça veya Türk Standartları Enstitüsü tarafından şubeler için belirlenen düzenleme veya standartlarda yer alan özelliklere uygun olarak alınmış hizmet yeri yeterlilik belgesine sahip olması ve Bakanlığa bildirimde bulunması gerekecek. Yönetmelik kapsamında şubeler tarafından yürütülen faaliyetler bakımından şube ve bağlı oldukları yenileme merkezi müteselsilen sorumlu tutulacaktır.
Yönetmelik değişikliğinin en dikkat çekici yanlarından biri ise yenilenmiş ürünlerin ayırt edilmesi bakımından, Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen, ayırt edici logo reklam ve tanıtımlarında kullanılabilecek hale gelmesidir. Bu konu önemlidir çünkü yalnızca yenilenmiş ürünler değil konunun aldatıcı ve yanıltıcı reklamlara karşı tüketicinin korunması boyutunu da ilgilendiren bir husustur. Yenilenmiş ürünler ile bu statüde olmayan ürünlerin nihai fiyatları arasında fark olabileceği gibi bu koşulların tüketicinin doğru bilgilendirilmesi hususunu sekteye uğratmaması gerekmektedir. Bu anlamda gerçekleştirilen değişikliğin oldukça anlamlı olduğu değerlendirilmektedir.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Günümüzde kullanılmış bir ürününü – özellikle de teknolojik bir cihaz ise – satmak isteyip de güvenilir bir kanal bulamayan tüketicilerin elinde bulunan mobil cihazlar için ertelenmiş bir talep söz konusudur. Ticaret Bakanlığı ve Türk Standardları Enstitüsü iş birliği sayesinde tüketicilerin güveni ve ekonomik çıkarları zedelenmeden bu konuda atılabilecek adımlar somut bir çerçeveye oturtulmuştur ve bu çalışmada da ele alındığı üzere geçtiğimiz yıl ilgili yönetmelik yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelik, ikinci el tüketici ürünlerinin yeniden satışı ile ilgili ilk düzenleme olması yönüyle büyük önem arz etmektedir. Bununla birlikte, ikinci el cep telefonu ve tablet satışı yapmak veya yenileme faaliyetleri yürütmek isteyen tüm şirketler Yönetmelik’teki düzenlemeleri dikkatle incelemeli, gerekmesi halinde yetki belgesi başvurusunda bulunmalı, Bakanlığın bu konudaki duyurularını yakından takip etmeli ve mevzuata uyum için gerekli adımları atmalıdır. Nitekim faaliyete geçtiğinden itibaren bu merkezlere yoğun bir talep olduğu gözlemlenmektedir. Yenilenmiş ürün sisteminin daha sağlıklı bir şekilde işleyebilmesini sağlayabilmek amacıyla anılan Yönetmelikte yapılan son değişiklikler ile tüketicilerin evrensel tüketici haklarından olan “bilgilenme hakkı” kapsamında tam ve doğru olarak bilgilendirilmesini sağlamak amacıyla, yenileme yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın ikinci el cep telefonu ve tabletlerin bilgilendirme etiketiyle satılması zorunluluğu getirilmiştir. Yönetmelikle yapılan standartlara uygun yenileme işlemi yapılmayan malların yenilenmiş ürün algısı oluşturacak şekilde reklam ve satışı yasaklanarak tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte, kullanılmış cep telefonu ve tabletler tüketiciler tarafından yenileme merkezlerine satılırken fiyat tespitine ilişkin değerleme ve bedel ödeme süreleri tüketici lehine olacak şekilde üç iş günü ile sınırlandırılmıştır.
KAYNAKÇA
“İkinci el cep telefonu satışında Türk standardı belirlendi.” (2021). Dünya Gazetesi. Erişim Tarihi 30 Kasım 2021, https://www.dunya.com/ekonomi/ikinci-el-cep-telefonu-satisinda-turk-standardi-belirlendi-haberi-608853.
KILIÇ, S. (2019). Tüketi̇ci̇leri̇n İki̇nci̇ El (Kullanılmış) Ürünlere Yöneli̇k Alışveri̇ş Güdüleri̇ ve Satın Alma Ni̇yetleri̇. Turkish Studies Economics, Finance, Politics.
TİCARET BAKANLIĞI. (2021). Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Erişim Tarihi 01 Ekim 2021, https://ticaret.gov.tr/duyurular/yenilenmis-urunlerin-satisi-hakkinda-yonetmelikte-degisiklik-yapilmasina-dair-yon.
Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik. (2020, 22 Ağustos). Resmi Gazete (Sayı: 31221). Erişim Tarihi 30 Ocak 2022, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/08/20200822-6.htm adresinden elde edildi.
Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. (2021, 2 Eylül). Resmi Gazete (Sayı: 31586). Erişim Tarihi 18 Aralık 2021, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/09/20210902-2.htm adresinden elde edildi.
Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik. (2023, 18 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 32167). Erişim Tarihi 10 Mayıs 2023, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/04/20230418-4.htm adresinden elde edildi.
1990 İstanbul doğumlu olan yazar, 2009 yılında Üsküdar Amerikan Lisesi’nden, 2013 yılında ise Orta Doğu Teknik Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun oldu. 2015 yılında aynı üniversitede Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler programını tamamlayarak yüksek lisans derecesini aldı. 2014 yılından bu yana Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’nde görev yapmaktadır. Genel Müdürlük bünyesinde yer alan Reklam Dairesi Başkanlığı’nda sırasıyla iletişim ve kozmetik-temizlik ürünleri reklamları denetimi ve sekretarya hizmetlerinin yürütülmesinde görev almaktadır. 2019 ve 2020 yılı itibariyle Ankara Üniversitesi Siyaset Bilimi Anabilim Dalı ile Anadolu Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık bölümlerinde ikinci lisans ve yüksek lisans derecelerini almış olup halen halkla ilişkiler ve tanıtım alanında doktora eğitimine devam etmektedir. Ağustos 2022 tarihi itibarıyla T.C. Melburn Başkonsolosluğu Ticaret Ataşesi olarak görev yapmaktadır.
Ticaret Uzmanları Derneği (TİUD), Ticaret Uzmanları ile Uzman Yardımcılarının dayanışma ve birlikteliğini geliştirmeyi, ortak hak ve menfaatlerini korumayı, mesleki, sosyal ve kültürel gelişimlerine katkıda bulunmayı amaçlayan bir sivil toplum kuruluşudur.