Yayın Kurulundan
Değerli okuyucularımız,
Yeni elektronik sayısıyla Ticarette Uzman Görüş dergisini bir kez daha sizlerle buluşturmaktan mutluluk duyuyoruz.
6 Şubat Depremleri İle Oluşan Zararlar Kapsamında Tüketici Hakem Heyetlerine Başvurulması
6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde sırasıyla 7,8 ve 7,7 büyüklüğünde oluşan şiddetli depremler Doğu Anadolu Fay Hattı üzerindeki 11 ilde büyük can ve mal kaybına yol açmıştır.
08.02.2023 tarihli ve 32098 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde 08.02.2023 Çarşamba günü saat 01.00’den itibaren üç ay süreyle olağanüstü hal (OHAL) ilan edilmesine karar verilmiştir. OHAL ilanı sonrasında, 120 sıra sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Yargı Alanında Alınan Tedbirlere İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin “Yargı alanında alınan tedbirler” başlıklı 2’nci maddesine göre; başvuru, şikayet, itiraz, dava açma, ihtar, bildirim, ibraz, zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler, zorunlu idari başvuru süreleri gibi bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin süreler durdurulmuştur.
Oluşan tüm hasar segmentleri açısından tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılıp yapılamayacağı işbu makalede irdelenmeye çalışılmıştır.
E-Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programının Ülkemiz Bilişim Sektörü Açısından Önemi
Sahip olunan ekonomik kaynakların en etkin ve verimli bir şekilde kullanılması, bir güç oluşturacak şekilde yönlendirilmesi olarak tanımlanan iktisadi hayat, işletmeleri varlıklarını sürdürmesi, etkin ve verimli olabilmesi için yapısal bir dönüşüme zorlamıştır. Yapısal dönüşüm ise birçok kaynakta “iktisadi faaliyetin geleneksel üretimden nitelikli üretim ve hizmetler sektörüne dönüşümü” şeklinde tarif edilmektedir. Günümüz dünyasının katma değeri yüksek ürün imalatı ve ihracatı, mal ve hizmet ürünlerinde dijitalleşme, uluslararasılaşma ve unicorn olma gibi kavramları öne çıkarması Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) sektörünü ayrı bir yere konumlandırmaktadır. Bu bağlamda ülkemizin bilişim ve alt sektörlerinin geliştirilmesi, inovasyonun teşvik edilmesi ve uluslararası pazarlarda rekabet edebilecek bölgesel ve küresel unicornların oluşturulması amacıyla hazırlanarak bilişim ihracatçılarımıza sunulan E-Turquality (Bilişimin Yıldızları) destek mekanizması Türkiye’nin bilişim sektörü hizmet ihracatının artırılması ve dönüşümün sağlanması noktasında kilometre taşı olacaktır.
Dünyada Yapay Zekâ Düzenlemeleri
Çalışmada, 2022 yılından itibaren küresel yapay zeka sektörünün büyümesi, istihdam etkisi ve ekonomiye katkısı üzerine bilgiler sunulmuş ve gelecekteki potansiyel etkileri tartışılarak yapay zekanın getirdiği riskler ve düzenlemeye ihtiyaç duyulan alanlar vurgulanmıştır. Algoritmik sapma, şeffaflık eksikliği, veri gizliliği ve güvenliği gibi konular, yapay zekanın sorumluluğu ve etik kullanımı konusunda dikkat çekici problemler olarak ortaya çıkmaktadır. Özel sektör ve kamu tarafından yapılan bazı hatalı uygulamalar, yapay zekanın ayrımcı kararlar alabileceğini ve topluma zarar verebileceğini göstermektedir. Devletlerin yapay zekayı düzenlemesi gerekliliği ve düzenlemelerin dengeli bir şekilde inovasyonu teşvik etmeye ve potansiyel zararları önlemeye yönelik olması ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Örnek olarak, yapay zekanın hayatın farklı alanlarına güçlü bir şekilde girmesi nedeniyle bu konuda öğrencilerin de ödevlerini yapay zeka yardımı olmadan tamamlayabilmeleri için çözümler aranmaktadır. Son olarak, dünya genelinde yapılan yapay zeka düzenlemelerine dair özet bilgilere çalışma kapsamında yer verilmektedir.
Lojistik Performans Endeksi 2023 (LPI 2023)
Lojistik, malların fiziksel hareketleri ile sınır içi ve sınır ötesi ticareti destekleyen bir hizmet ağı olarak tanımlanmaktadır. Ülkeler küresel ticarette rekabet avantajı elde etmek için lojistiğe vermektedir. Lojistik performansını iyileştirmek isteyen ülkeler için mevcut durumlarını ölçmek ve kıyaslama yapmak adına Lojistik Performans Endeksi (LPI) önemli bir kıyaslama aracı olarak Dünya Bankası Grubu tarafından 2007 yılından bu yana düzenli olarak yayımlanmaktadır. Bu çalışmada, LPI genel olarak ve 2023 yılı özelinde incelenmekte, bunların yanında Türkiye’nin LPI 2023’te sıralaması değerlendirilerek mevcut durumun analizi yapılmaktadır. Çalışmada ayrıca Türkiye’nin lojistik performansının geliştirilmesi için yapılabilecekler tartışılmaktadır.
Hizmet İhracatı ve Desteklerinin Ülkemiz Açısından Önemi
1929 yılında başlayan, kısa sürede dünyaya yayılan Dünya Ekonomik krizi, özellikle sanayileşmiş ülkelerde yıkıcı etkiler yaratmış, en çok bu ülkeleri vurmuştur. İşsizler, evsizler, sefiller ordusu yaratmıştır. Tarım üretimi azalmış, ticaret hacmi küçülmüştür. Ardından II. Dünya Savaşı başlamış, savaşın ağır sonuçları yine tüm dünya ülkelerini derinden etkilemiştir. Bazı gelişmiş ve az gelişmiş ülkeler ticaret hacminin canlandırılması ve geliştirilmesi için Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) imzalamış, mal ithal ve ihracında önemli gelir elde etmiş, ekonomik kalkınmayı sağlamışlar. Daha sonra ülkeler hizmet sektöründen de gelir elde etmek amacıyla Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (GATS) imzalamışlar. Uluslararası ticarete konu malların sınıflandırılmasında birliği sağlamak amacıyla hazırlanan Armonize Sistem Nomanklatürüne benzer, hizmet ticareti için de Hizmetler Sektörel Sınıflandırma Listesi hazırlanmış, taraf ülkelere sunulmuştur. Sınıflandırma Listesindeki hizmetleri sunan, uzmanlaşan ve rekabet eden ülkeler, mal ticaretinde olduğu gibi, teknolojik gelişmelerin de etkisiyle büyük gelişme göstermiş, hizmet ticaretinde de önemli gelir sağlamışlardır. Ülkemizin de avantajlı olduğu hizmet sektörlerinde uzmanlaşması, ihracatını ve dolayısıyla milli gelirimizi arttırması gerekir.
Yenilenmiş Ürün ve Tüketici: Güncel Gelişmeler Işığında İlgili Yasal Düzenlemeler
Tüketim ve talebin gün geçtikçe artması ile birlikte kullanılmış bir ürünü satmak ve bir şekilde elinden çıkarmak isteyip bunu sağlayabilecek güvenilir bir kanal bulamayan tüketicilerin elinde bulunan cihazlar için ertelenmiş bir talep olduğu aşikardır. Ayrıca bugün reel ekonomik düzen içinde ikinci el pazarlar da en az birinci el pazarlar kadar kritik noktaya gelmiştir. İlgili kamu otoritelerinin iş birliği sayesinde tüketicinin güven ve ekonomik çıkarı zedelenmeden bu konuda atılabilecek adımlar somut bir çerçeveye oturtulmuştur. Tüketicinin yenilenmiş ürün ile “sağlıklı” bir şekilde buluşmasına dair esasları düzenleyen ilgili yönetmelik 2020 yılında yürürlüğe girmiş ve bir yıl sonra yeniden gözden geçirilerek birtakım iyileştirici düzenlemeler yapılmıştır. Nisan 2023 tarihinde ise halihazırdaki ürünlerin skalasının genişletilmesi bakımından mevzuatımızda değişiklik gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada, tüketicinin değişen tercihleri ile beraber ikinci el ürünlere yönelim ve yenilenmiş ürün kavramının ele alınması ve konu ile ilgili yasal düzenlemelere yönelik güncel bir bakış sunulması amaçlanmaktadır.
Ticarette Uzman Görüş
İçindekiler
Yayın Kurulundan
6 Şubat Depremleri İle Oluşan Zararlar Kapsamında Tüketici Hakem Heyetlerine Başvurulması
E-Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programının Ülkemiz Bilişim Sektörü Açısından Önemi
Dünyada Yapay Zekâ Düzenlemeleri
Lojistik Performans Endeksi 2023 (LPI 2023)
Hizmet İhracatı ve Desteklerinin Ülkemiz Açısından Önemi
Yenilenmiş Ürün ve Tüketici: Güncel Gelişmeler Işığında İlgili Yasal Düzenlemeler
